Ẩm thực
Ăn gì ở Tiên Yên?
Dưới đây là một số món ăn mà có lẽ bất kì du khách nào cũng muốn được thưởng thức khi đặt chân đến du lịch huyện Tiên Yên:
1.Gà Tiên Yên
Tiên Yên là địa danh nổi tiếng trước hết trong câu: “Lợn Móng Cái, gái Đầm Hà, gà Tiên Yên”.
Tiên Yên có món đặc sản gà đồi trứ danh. Gọi là gà đồi là bởi giống gà địa phương ở đây truyền đời được nuôi thả rong, hàng ngày chúng lang thang trên các triền đồi để tự túc kiếm ăn từ các loại trùng, dế, kiến, mối. Chiều xuống, về vườn, lũ gà này lại có thói quen bay lên ngủ trên các cành cây. Người ta nói vì những cuộc “bộ hành” và “phi hành” triền miên ấy và nhờ những thứ thực phẩm thiên nhiên độc đáo ấy mà thịt gà Tiên Yên ngọt thơm một cách đặc biệt, săn chắc mà vẫn giòn, không dai, béo mà không ngậy. Người các nơi còn gọi giống gà này là “gà râu”, vì dưới mỏ con gà mái lại túm lông dài. Gà Tiên Yên là loại gà nuôi thả, mỏ nhỏ, chân vàng, thịt rất thơm.
Thịt gà Tiên Yên có thể chế biến đủ các món, vẫn không “khuất” cái nét ngon riêng, nhưng món ngon nhất vẫn là chế biến theo cách đơn giản nhất: luộc. Nhìn con gà Tiên Yên sau khi luộc, bạn khó tin là nó chỉ được luộc một cách thông thường, vì da nó vàng ươm như có thoa nghệ và bóng nhãy như vừa nhúng mỡ. Da gà Tiên Yên không chỉ vàng mọng mà còn rất dày. Thoạt trông, bạn có thể ngậy vì chất béo, nhưng khi cắn một miếng, bạn mới thấy nó thật giòn và ngọt.
Tiên Yên có món đặc sản gà đồi trứ danh. Gọi là gà đồi là bởi giống gà địa phương ở đây truyền đời được nuôi thả rong, hàng ngày chúng lang thang trên các triền đồi để tự túc kiếm ăn từ các loại trùng, dế, kiến, mối. Chiều xuống, về vườn, lũ gà này lại có thói quen bay lên ngủ trên các cành cây. Người ta nói vì những cuộc “bộ hành” và “phi hành” triền miên ấy và nhờ những thứ thực phẩm thiên nhiên độc đáo ấy mà thịt gà Tiên Yên ngọt thơm một cách đặc biệt, săn chắc mà vẫn giòn, không dai, béo mà không ngậy. Người các nơi còn gọi giống gà này là “gà râu”, vì dưới mỏ con gà mái lại túm lông dài. Gà Tiên Yên là loại gà nuôi thả, mỏ nhỏ, chân vàng, thịt rất thơm.
Thịt gà Tiên Yên có thể chế biến đủ các món, vẫn không “khuất” cái nét ngon riêng, nhưng món ngon nhất vẫn là chế biến theo cách đơn giản nhất: luộc. Nhìn con gà Tiên Yên sau khi luộc, bạn khó tin là nó chỉ được luộc một cách thông thường, vì da nó vàng ươm như có thoa nghệ và bóng nhãy như vừa nhúng mỡ. Da gà Tiên Yên không chỉ vàng mọng mà còn rất dày. Thoạt trông, bạn có thể ngậy vì chất béo, nhưng khi cắn một miếng, bạn mới thấy nó thật giòn và ngọt.
2.Bánh Gật Gù
Bánh gật gù là loại bánh tráng tươi cuốn thành từng cuộn. Bánh được tráng bằng bột gạo. Người tráng múc bột đổ lên mặt vải bưng kín chiếc miệng nồi 50 lít, hơi bốc ngùn ngụt, rồi xoa cho nước trải mỏng ra. Khi chiếc bánh chín, người tráng cầm một chiếc que dài cỡ 50cm bóng nhoáng, nhấc nhẹ chiếc bánh rải trên mặt bàn rồi cuộn, rồi gấp giống như người ta tráng bánh đa. Nhưng bánh để cuốn làm bánh gật gù thì phải mỏng hơn tráng bánh đa và dày hơn tráng bánh cuốn. Chu vi của chiếc bánh khoảng 40 -50cm, cuộn lại thành một chiếc bánh tròn bằng đầu ngón tay cái dài chừng 25 – 30cm. Nếu cuộn ngắn và to quá thì bánh không gật gù, nhỏ và dài quá thì chiếc bánh bật xuống không gù lên được.
Gạo để làm bánh tốt nhất là gạo bào thai. Gạo bào thai không quá đắt. Một cân gạo làm được 8 chiếc bánh, mỗi chiếc bánh nặng 11 lạng. khi bán không cần phải cân. Trước khi xay gạo phải vo thật sạch, vo nhiều lần. Nếu vo ẩu, gạo bẩn bánh sẽ chua và nát. Sau khi vo sạch thì cho gạo vào ngâm thời gian từ 3 đến 7 ngày. Sau thời gian đó nếu gạo không làm hết thì lại vo lại và ngâm vào nước khác. Sau khi ngâm, gạo được vớt lên cho ráo nước rồi cho vào xay. Gạo phải xay 2 lần, một lần xay thô và một lần xay tinh, Bí quyết để bánh dai và giòn là khi xay bột người ta trộn vào gạo ít cơm nguội và phải xay thủ công bằng cối đá.
Bánh ăn ngon nhất là sau khi tráng khoảng 1 tiếng. Dù ăn kèm với thịt gà nhưng bánh gật gù vẫn có loại nước chấm riêng được làm từ mỡ gà rán hòa với nước mắm cốt, hành khô, tỏi, ớt. Bạn có thể cầm bánh gật gù chấm nước mắm, ăn vào thấy người râm ran nóng, má hồng, miệng xuýt xoa rồi tự nhiên vừa ăn vừa gật gù, tấm tắc. Người Tiên Yên bảo bánh gật gù chẳng những ngon, bổ mà còn là thứ thuốc giải cảm.
Gạo để làm bánh tốt nhất là gạo bào thai. Gạo bào thai không quá đắt. Một cân gạo làm được 8 chiếc bánh, mỗi chiếc bánh nặng 11 lạng. khi bán không cần phải cân. Trước khi xay gạo phải vo thật sạch, vo nhiều lần. Nếu vo ẩu, gạo bẩn bánh sẽ chua và nát. Sau khi vo sạch thì cho gạo vào ngâm thời gian từ 3 đến 7 ngày. Sau thời gian đó nếu gạo không làm hết thì lại vo lại và ngâm vào nước khác. Sau khi ngâm, gạo được vớt lên cho ráo nước rồi cho vào xay. Gạo phải xay 2 lần, một lần xay thô và một lần xay tinh, Bí quyết để bánh dai và giòn là khi xay bột người ta trộn vào gạo ít cơm nguội và phải xay thủ công bằng cối đá.
Bánh ăn ngon nhất là sau khi tráng khoảng 1 tiếng. Dù ăn kèm với thịt gà nhưng bánh gật gù vẫn có loại nước chấm riêng được làm từ mỡ gà rán hòa với nước mắm cốt, hành khô, tỏi, ớt. Bạn có thể cầm bánh gật gù chấm nước mắm, ăn vào thấy người râm ran nóng, má hồng, miệng xuýt xoa rồi tự nhiên vừa ăn vừa gật gù, tấm tắc. Người Tiên Yên bảo bánh gật gù chẳng những ngon, bổ mà còn là thứ thuốc giải cảm.
3.Khâu Nhục
Tiên Yên là một huyện khá gần với biên giới Trung Quốc nên số người Hoa có mặt sinh sống khá đông ở đây từ lâu. Khi đến Tiên Yên, họ mang theo những tập tục, lề lối và cả những món ăn truyền thống trong đó có khau nhục.
Món khau nhục màu nâu đặt trong một vật dụng nào đó có hình lòng bát để hấp hay nấu chín, khi bày ra thì úp ngược lại. Đó là những miếng thịt ba chỉ cắt dọc dày độ 3cm, dài chừng 12cm thấm đẫm gia vị Tàu, xếp thịt vào nhau và làm cho nhừ nhưng vẫn còn nguyên miếng, không nát nhưng ăn với xôi trắng thì nó rất quện. Xôi thì trắng muốt, dẻo thơm, nóng hôi hổi. Khau nhục tưởng rất mỡ nhưng không béo, thơm hương vị thuốc Bắc, đậm đà, vừa ăn.
Món khau nhục thường được làm trong cỗ bàn sang trọng hoặc để tiếp khách phương xa. Muốn là khau nhục phải công phu từ khâu chọn thịt lợn. Thịt ba chỉ của con lợn từ 70– 80kg là vừa không bị béo quá. Phải là thịt ba chỉ ngon (không lấy thịt ba chỉ bị long) ước lượng mỗi bát khau nhục là 8 miếng, mỗi bát từ 0,5 – 0,6kg thịt. Thịt ba chỉ mua về cạo sạch lông rửa sạch ráo nước, cắt miếng to khoảng 0,5kg để cho vào nồi luộc chín tới. Vớt thịt ra để cho thịt nguội, người ta dùng que nhọn đâm chi chít liên tục nhiều lần lên phần bì của miếng thịt, châm thật kĩ để sau này món bì có khả năng hấp thụ nước cho thật mềm. Càng châm được kỹ miếng thịt sẽ càng mềm càng ngon. Sau đó cho miếng thịt ngâm vào chậu dấm, vớt ra bắt đầu tẩm húng lìu, xì dầu và đổ vào chậu mỡ chao cho vàng miếng thịt. Khi đã vàng bỏ ra cho ráo mỡ và để nguội, khoai môn hoặc khoai lang gọt rửa sạch thái thành lát cũng cho vào mỡ chao giòn, vớt để nguội. Gia vị của món khau nhục cũng rất cầu kỳ. Lá tàu soi (một loại rau muối mặn) đem rửa kỹ cho hết sạn và độ mặn. Băm nhỏ lá tàu soi làm nhân, sau đó dùng gia vị gồm tương tàu choong, xì dầu, húng lìu, tỏi giã nhỏ đem trộn đều vào lá tàu soi. Xếp lá tàu soi xuống dưới, khoai môn hoặc khoai lang chao lên trên. Thái thịt thành từng miếng, độ dày mỗi miếng 1,5cm (mỗi bát 8 miếng) xếp thịt lên đĩa thành hình tròn úp bát to hoặc lật lại để nguyên đĩa, xếp từng bát thịt vào nồi hấp cách 3 – 4 giờ để cho thịt chín mềm nhừ, khi xếp cỗ hoặc dọn mâm bê món khau nhục ra ăn nóng. Mùi vị thơm ngon.
Món khau nhục màu nâu đặt trong một vật dụng nào đó có hình lòng bát để hấp hay nấu chín, khi bày ra thì úp ngược lại. Đó là những miếng thịt ba chỉ cắt dọc dày độ 3cm, dài chừng 12cm thấm đẫm gia vị Tàu, xếp thịt vào nhau và làm cho nhừ nhưng vẫn còn nguyên miếng, không nát nhưng ăn với xôi trắng thì nó rất quện. Xôi thì trắng muốt, dẻo thơm, nóng hôi hổi. Khau nhục tưởng rất mỡ nhưng không béo, thơm hương vị thuốc Bắc, đậm đà, vừa ăn.
Món khau nhục thường được làm trong cỗ bàn sang trọng hoặc để tiếp khách phương xa. Muốn là khau nhục phải công phu từ khâu chọn thịt lợn. Thịt ba chỉ của con lợn từ 70– 80kg là vừa không bị béo quá. Phải là thịt ba chỉ ngon (không lấy thịt ba chỉ bị long) ước lượng mỗi bát khau nhục là 8 miếng, mỗi bát từ 0,5 – 0,6kg thịt. Thịt ba chỉ mua về cạo sạch lông rửa sạch ráo nước, cắt miếng to khoảng 0,5kg để cho vào nồi luộc chín tới. Vớt thịt ra để cho thịt nguội, người ta dùng que nhọn đâm chi chít liên tục nhiều lần lên phần bì của miếng thịt, châm thật kĩ để sau này món bì có khả năng hấp thụ nước cho thật mềm. Càng châm được kỹ miếng thịt sẽ càng mềm càng ngon. Sau đó cho miếng thịt ngâm vào chậu dấm, vớt ra bắt đầu tẩm húng lìu, xì dầu và đổ vào chậu mỡ chao cho vàng miếng thịt. Khi đã vàng bỏ ra cho ráo mỡ và để nguội, khoai môn hoặc khoai lang gọt rửa sạch thái thành lát cũng cho vào mỡ chao giòn, vớt để nguội. Gia vị của món khau nhục cũng rất cầu kỳ. Lá tàu soi (một loại rau muối mặn) đem rửa kỹ cho hết sạn và độ mặn. Băm nhỏ lá tàu soi làm nhân, sau đó dùng gia vị gồm tương tàu choong, xì dầu, húng lìu, tỏi giã nhỏ đem trộn đều vào lá tàu soi. Xếp lá tàu soi xuống dưới, khoai môn hoặc khoai lang chao lên trên. Thái thịt thành từng miếng, độ dày mỗi miếng 1,5cm (mỗi bát 8 miếng) xếp thịt lên đĩa thành hình tròn úp bát to hoặc lật lại để nguyên đĩa, xếp từng bát thịt vào nồi hấp cách 3 – 4 giờ để cho thịt chín mềm nhừ, khi xếp cỗ hoặc dọn mâm bê món khau nhục ra ăn nóng. Mùi vị thơm ngon.
4.Kẹo lạc hồng
Kẹo lạc hồng ngon dẻo, ngọt mà không gắt, thơm và bùi chính là bí quyết truyền đời của người dân Tiên Yên, Quảng Ninh.
Viên kẹo nhỏ màu đỏ ngọc như thạch lựu, trong chứa hạt lạc, vị ngọt dịu. Kẹo lạc hồng phải được làm từ lạc Tiên Yên. Tiên Yên là vùng có nhiều diện tích đồi rừng nên lạc được trồng nhiều trên nương. Lạc Tiên Yên có vị ngon ngọt, ngậy, và đặc biệt là rất thơm. Vì vậy, khi được nấu theo công thức gia truyền, hội tụ đủ vị: Mềm, dẻo, ngọt, ngậy, giòn, thơm lại kết hợp vối màu hồng đỏ bắt mắt, người ăn đều nhớ mãi không quên... Kẹo này đặc biệt thích hợp trong đám cưới, hỏi vì có màu đỏ may mắn.
Viên kẹo nhỏ màu đỏ ngọc như thạch lựu, trong chứa hạt lạc, vị ngọt dịu. Kẹo lạc hồng phải được làm từ lạc Tiên Yên. Tiên Yên là vùng có nhiều diện tích đồi rừng nên lạc được trồng nhiều trên nương. Lạc Tiên Yên có vị ngon ngọt, ngậy, và đặc biệt là rất thơm. Vì vậy, khi được nấu theo công thức gia truyền, hội tụ đủ vị: Mềm, dẻo, ngọt, ngậy, giòn, thơm lại kết hợp vối màu hồng đỏ bắt mắt, người ăn đều nhớ mãi không quên... Kẹo này đặc biệt thích hợp trong đám cưới, hỏi vì có màu đỏ may mắn.
5. Cà sáy Tiên Yên
Cà sáy là loại vịt lai ngan. Giống vịt lai ngan đã được dân địa phương thuần chủng và nuôi dậy tại đây từ lâu đời. Người Tiên Yên làm thịt cà sáy và chế biến món nước chấm chuyên dùng của nó rất đặc biệt. Một thứ nước chấm có vị thơm của nước mắm Cái Rồng, Vạn Yên, Cát Hải, lại có vị ngọt ngào, nồng ngậy của xá xị Quảng Tây cùng với vị cay dịu của giống gừng trồng trên đất Tiên Yên. Thịt cà sáy không phải vịt cũng chẳng phải ngan nhưng hương vị lại có cả hai và qua bàn tay của người Tiên Yên chế biến thì lại ngon lên gấp bội.
6. Miến dong
Miến dong là món ăn không thể thiếu trong các dịp lễ tết, mang lại cuộc sống ấm no cho không ít các gia đình bà con dân tộc Sán Chỉ ở các xã Đại Dực, Đại Thành, Phong Dụ. Miến dong Tiên Yên có độ dai, trong suốt, ninh lâu vẫn không nhão. Sản phẩm miến dong được làm từ những đôi bàn tay khéo léo và nguyên liệu thuần khiết là bột dong. Quy trình làm miến dong luôn đảm bảo yếu tố nguyên liệu nguyên chất và quy trình chế biến đảm bảo vệ sinh. Để có sợi miến ngon bà con đã biết chọn loại dong củ to, đều và già. Miến dong có đặc điểm dai, giòn có hương thơm đặc trưng của bột dong. Miến dong thường được đóng thành túi 1kg, là món quà đặc sản và hấp dẫn.
7. Khoai lang
Một trong những món ăn ngon dân dã của Tiên Yên nữa đó là món khoai lang. Khoai có vị ngọt, bùi, dẻo, mềm nguyện vào nhau. Khoai nở ra thơm nức mũi và sắc màu lại thanh nhã lạ lùng.
Những củ khoai lang đã khô đem nướng, tiết ra một thứ mật vàng óng như đường, có một vị thơm lạ lùng, không quá ngọt nhưng đủ để gieo vào lòng những người lần đầu thưởng thức một cảm giác thích thú lạ thường. Khoai lang để càng lâu càng ngọt, chính vì vậy khoai để từ tháng 3 đã đủ lâu để khi nướng có thể cho ra mật.
Khi đến Tiên Yên, ngoài những đặc sản đặc trưng kể trên, bạn còn có thể được thưởng thức những món ăn được chế biến từ hải sản như tôm he, cua, ghẹ, cù kì... và những món ăn được chế biến từ lợn rừng, dũi. Một lần đến với Tiên Yên và thưởng thức những món ăn của miền đất này hẳn sẽ khiến bạn nhớ mãi sự độc đáo, tinh túy và mang đậm bản sắc quê hường của ẩm thực nơi đây.
Những củ khoai lang đã khô đem nướng, tiết ra một thứ mật vàng óng như đường, có một vị thơm lạ lùng, không quá ngọt nhưng đủ để gieo vào lòng những người lần đầu thưởng thức một cảm giác thích thú lạ thường. Khoai lang để càng lâu càng ngọt, chính vì vậy khoai để từ tháng 3 đã đủ lâu để khi nướng có thể cho ra mật.
Khi đến Tiên Yên, ngoài những đặc sản đặc trưng kể trên, bạn còn có thể được thưởng thức những món ăn được chế biến từ hải sản như tôm he, cua, ghẹ, cù kì... và những món ăn được chế biến từ lợn rừng, dũi. Một lần đến với Tiên Yên và thưởng thức những món ăn của miền đất này hẳn sẽ khiến bạn nhớ mãi sự độc đáo, tinh túy và mang đậm bản sắc quê hường của ẩm thực nơi đây.
8. Trứng vịt biển Đồng Rui
Với chất lượng thơm ngậy khác biệt, lòng đỏ nhiều, trứng vịt biển Đồng Rui, Tiên Yên, Quảng Ninh đang trở thành thương hiệu được người tiêu dùng ưa chuộng. Trứng vịt biển được thu mua từ trang trại nuôi lớn, có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo chất lượng, khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng chế biến những món ăn hấp dẫn cho gia đình từ trứng vịt biển
9. Bánh chả
Hương vị thơm ngon, giòn rụm là bánh chả Tiên Yên. Với các nguyên liệu chủ yếu là lạc, vừng, dầu mè, thịt mỡ, đường, lá chanh, bột mỳ, bánh chả đã và đang trở thành một thương hiệu nổi tiếng đối với bất kì người dân địa phương hay những vị du khách nào đã từng đến nơi đây.
Trên đây là tổng hợp tất cả những món đặc sản mà bạn không nên bỏ lỡ khi đến Tiên Yên. Tôi cá chắc đối với những du khách có tâm hồn ăn uống, Tiên Yên sẽ thực sự là một địa điểm không thể bỏ lỡ, bởi nơi đây chính là thiên đường quà vặt hấp dẫn bao gồm các đặc sản mang hương vị thơm ngon. Hãy cùng trải nghiệm nhé !!!
Nhận xét
Đăng nhận xét